Ρώσοι και Ιρανοί σχεδιάζουν κανάλι που θα διασχίζει το Ιράν και θα ενώνει Κασπία Θάλασσα και Περσικό Κόλπο.
Σύμφωνα με τον Mehdi Sanaei, πρέσβη της Τεχεράνης στην Μόσχα, «βγήκαν από το ψυγείο» και επανεξετάζονται από αξιωματούχους των δύο χωρών τα σχέδια της διώρυγας που αναμένεται ότι θα αλλάξει τον χάρτη της παγκόσμιας ναυσιπλοΐας και διακίνησης πετρελαίου.
Οι συζητήσεις για την δημιουργία ενός καναλιού δια μήκους του Ιράν ξεκίνησαν πάλι το 2012 όταν ο υπουργός ενέργειας της χώρας, Majid Namjoo έκανε αναφορά στο πρακτορείο Fars news για το project, το οποίο όπως είχε εκτιμήσει θα κόστιζε περί τα 7 δισ. δολάρια.
Η Κασπία Θάλασσα είναι η μεγαλύτερη κλειστή θάλασσα (λίμνη κατά πολλούς, της οποίας το νερό έχει το 1/3 της αλμυρότητας της θάλασσας) και για να ενωθεί με τον περσικό κόλπο θα χρειαζόταν η δημιουργία ενός καναλιού το οποίο θα διέσχιζε όλο το Ιράν.
Μάλιστα για τις ανάγκες του εγχειρήματος οι δύο πλευρές έχουν εκπονήσει δύο εναλλακτικές διαδρομές για τον κανάλι, το οποίο θα "αχρηστεύσει" τα Στενά του Βοσπόρου και θα υποβαθμίσει την γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας στην περιοχή.
Οι δύο πιθανές διαδρομές του καναλιού με την ονομασία "Ποτάμι του Ιράν" θα έχει μήκος 765-1.400 ανάλογα με την διαδρομή ενώ το κόστος του θα φτάσει τα 10 δισ. δολάρια.
Με μπλε ανοιχτό και μπλε σκούρο απεικονίζονται οι δύο εναλλακτικές διαδρομές που εξετάζονται
Ένα από τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν για την επίτευξη του στόχου της κατασκευής της διώρυγας του Ιράν είναι η διαφορά στο επίπεδο της στάθμης του νερού μεταξύ Κασπίας και Περσικού Κόλπου, με την Κασπία να βρίσκεται 27 μέτρα χαμηλότερα. Για να μην πλημμυρίσουν οι ακτές της Κασπίας, όπου βρίσκονται δεκάδες πόλεις, θα χρειαστεί να δημιουργηθούν ειδικά συστήματα δεξαμενών που δεν θα επιτρέπουν την μεταφορά νερού από τον Περσικό Κόλπο στην Κασπία.
Οι συζητήσεις μεταξύ της Τεχεράνης και της Μόσχας για το συγκεκριμένο κανάλι ξεκίνησαν το 1990 όμως τότε η δημιουργία της διώρυγας πάγωσε μετά από τις έντονες αντιδράσεις της Ουάσιγκτον και τις απειλές, όμως σημειώνει το ρωσικό πρακτορείο Sputnik των ΗΠΑ στην Σαουδική Αραβία και όποιες χώρες και εταιρείες αναλάμβαναν το έργο.
Εκτός το βασικό πρόβλημα της διαφοράς ύψους Κασπίας και Περσικού, η δημιουργία ενός τέτοιου καναλιού πιθανά να επηρεάσει την στατικότητα του εδάφους σε μία περιοχή η οποία είναι ήδη σεισμογενής.
Το Ιράν επιθυμεί διακαώς την δημιουργία της συγκεκριμένης διώρυγας, αφού θεωρεί ότι θα αναβαθμιστεί γεωπολιτικά αλλά και από άποψη ασφάλειας, μιας και θα γίνει σημαντικός ενεργειακός εταίρος της Ρωσίας, η οποία θα μεταφέρει μέσω της διώρυγας το πετρέλαιο της στον Περσικό. Αλλά και το Ιράν θα μπορεί να μεταφέρει το πετρέλαια του στην Κασπία.
Η απόσβεση του όλου εγχειρήματος θα γίνει σε περίπου 10 χρόνια ενώ και η Κίνα έχει δείξει ενδιαφέρον για την δημιουργία του συγκεκριμένου καναλιού.