Παρουσίαση του βιβλίου του Επιμελητήριο Ηλείας από την πρώην υπουργό Μ. Γιαννάκου και τον συγγραφέα Π. Σπυρόπουλο - «Αγορά, Οικονομία, Ιστορία, Πολιτισμός 1821 έως το 1935!»
Γράφει η Ελένη Παπαδοπούλου
Η Ηλεία μιας άλλης εποχής, από την Επανάσταση του 1821 έως το 1935, όπου ο νομός βρέθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες περιόδους της ακμής και της οικονομικής του ανάπτυξης, παρουσιάστηκε μέσα από το βιβλίο «ΗΛΕΙΑ : ΑΓΟΡΑ- ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (1821-1935)», το οποίο συνέγραψε ο Οικονομολόγος Καθηγητής Παναγιώτης Γ. Σπυρόπουλος και εξέδωσε το Επιμελητήριο Ηλείας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας στο συνεδριακό της ΠΕ Ηλείας, παρουσία ενός μεγάλου ακροατηρίου, τοπικών παραγόντων, επαγγελματιών και κατοίκων του Πύργου και ήταν άκρως ενδιαφέρουσα με πλήθος ιστορικών, οικονομικών, πολιτισμικών στοιχείων συνδεδεμένων με την παραγωγική δραστηριότητα της Ηλείας.
Για το βιβλίο μίλησαν ο πρόεδρος του ΕΒΕ Ηλείας Κώστας Νικολούτσος, ό ίδιος ο συγγραφέας και η πρώην Υπουργός και πρώην Επικεφαλής των Ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας κ. Μαριέττα Γιαννάκου, η οποία μάλιστα χαρακτήρισε το βιβλίο ως ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο που θα έπρεπε να μπει στα σχολεία και να διδαχθεί!
«Όταν ο πρόεδρος μου το έστειλε- σημείωσε η κ. Γιαννάκου- αναρωτήθηκα βλέποντας τον τίτλο ποιο θα ήταν το περιεχόμενο και όταν το άνοιξα πραγματικά μου δημιουργήθηκε εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρώτα- πρώτα το βιβλίο αυτό έχει ιστορικό ενδιαφέρον και θα είχε αξία να βρεθεί και στα σχολεία, γιατί και πηγές περιλαμβάνει και ανατρέχει μέσω ημερομηνιών σε συγκεκριμένα γεγονότα που πρέπει να γνωρίζουν οι τοπικοί παράγοντες, γιατί εκτός από την γενική ιστορία που μαθαίνουμε έχει και η τοπική ιστορία μεγάλη σημασία. Από την άλλη μπορεί να ανατρέξει κανείς και να δει πως εξελίχθηκαν τα πράγματα με συντομογραφία στην κυριολεξία. Επίσης έχει ιδιαίτερη αξία κ. Καθηγητά ότι η παρουσίαση είναι αντικειμενική, δεν είναι μια περιγραφή με διθυράμβους εκεί που δεν χρειάζεται και με υπερβολές, Είναι αποτυπωμένο με ψυχρό ρεαλιστικό τρόπο αποτυπωμένα γεγονότα. Αυτό στο πρώτο μέρος του βιβλίου που το θεωρώ εξαιρετικά ενδιαφέρον, Γιατί γι αυτούς που γνωρίζουν λίγη ιστορία, έχει σημασία να ανατρέξουν σε πηγές που αναγράφονται στο βιβλίο αλλά και αλλού, με την δυνατότητα που μας δίνει σήμερα το διαδίκτυο και οι βιβλιοθήκες. Γι αυτούς που γνωρίζουν ιστορία, αποτελεί ένα κίνητρο και ένα τσίγκλισμα της μνήμης γι αυτά που γνωρίζουν οι ίδιοι και έχουν ιδιαίτερη αξία. Και στα σημεία που αναφέρονται στην έλευση του Καποδίστρια και στην σχέση με τον Όθωνα και στον τρόπο αντιμετώπισης από τους προεστούς της Επανάστασης και στον πρώτο ενθουσιασμό και την εν συνεχεία κάμψη λόγω των επιθέσεων που δέχθηκε το ελληνικό στοιχείο και νομίζω ότι ιδιαιτέρως οι καθηγητές που διδάσκουν ιστορία θα είχαν να λάβουν σοβαρά στοιχεία από αυτό το πόνημα. Στο δεύτερο μέρος όπου περιγράφεται η οικονομία της περιοχής και μάλιστα με ονοματολογία, κάτι που έχει τεράστια σημασία για την συνέχεια των πραγμάτων και ίσως κ. πρόεδρε αν είχατε καταφέρει να βρείτε και το γενεαλογικό δέντρο όλων αυτών των επιχειρηματιών, θα είχε ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την περιοχή, νομίζω πως αυτό δίνει την διάσταση της συνέχειας που υπήρξε και της ανάπτυξης που υπήρξε αμέσως μετά την δημιουργία του ελληνικού κράτους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπήρχε εμπορική, κοινωνική και οικονομική ζωή και κατά την διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας από τη στιγμή που η λειτουργία αυτού του πολυεθνικού κράτους γινόταν στην ουσία μέσω των θρησκευτικών κοινοτήτων…»
Από την πλευρά του ο κ. Νικολούτσος που άνοιξε και την εκδήλωσε, παρουσίασε ενδιαφέρουσες αναφορές που πολλοί από το ακροατήριο δεν γνώριζαν για την περιοχή μας, τονίζοντας ότι στόχος τους ήταν να προβάλλουν την τότε Ηλεία σε αντιπαραβολή με την Ηλεία του σήμερα, μέσα από σημαντικές καταγραφές.
Μέσα σε ένα χρόνο κατασκευάστηκε η σιδηροδρομική γραμμή Πύργου- Κατακόλου!
«Ξεκινήσαμε από το 1821 έως το 1935 της ιδρύσεως του Επιμελητηρίου Ηλείας. Ελπίζουμε να αποτελέσει αφορμή για έναν διάλογο και μέσα από τα στοιχεία που παρέχει να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα. Θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω κάποια πράγματα όπως το 1829 την επίσκεψη του Καποδίστρια στον Πύργο και μετά εισήλθε στην Ηλεία η καλλιέργεια της πατάτας και εν συνεχεία τον ίδιο χρόνο έχουμε την πρώτη επίσημη επιστημονική καταγραφή των δεδομένων για τον τόπο μας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι στο ΦΕΚ 12 του 1833, έχουμε την σύσταση του νομού ΑχαιοΉλιδας γραμμένο σε δύο γλώσσες, ελληνικά και γερμανικά. Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι την δεκαετία του 1860 στον Πύργο, εγκαταστάθηκαν προξενεία από την Ιταλία, την Γαλλία, την Αυστροουγγαρία, τις Κάτω Χώρες, την Γερμανία και τις ΗΠΑ, γεγονός που δείχνει έμπρακτα πόσο μεγάλη σχέση είχε η παραγωγική δραστηριότητα του νομού με τις εξαγωγές και ο νομός ήταν τότε σχεδόν πρωτοπόρος στο εξαγωγικό εμπόριο. Το λιμάνι του Κατακόλου το 1870 είναι ένα από τα τρία σημαντικότερα της χώρας, τα άλλα είναι της Σύρου και της Πάτρας. Σημαντικά είναι και τα δημογραφικά στοιχεία που παρουσιάζονται καθώς το 1896 είχαμε 127.500 κατοίκους και το 1928 είχαμε 174.000. Αυτή η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού που αγγίζει το 40%, θα πρέπει να την δει κανένας παράλληλα με την πολύ μεγάλη μετανάστευση και παρόλα αυτά ο πληθυσμός αυξήθηκε γιατί ο τόπος είχε να προσφέρει στους ανθρώπους του. Το 1875 κατασκευάστηκε από Γερμανούς η Οδός Πύργου-Ολυμπίας για την πραγματοποίηση των αρχαιολογικών ανασκαφών στην Αρχαία Ολυμπία από την Γερμανική Αρχαιολογική σχολή που συνεχίζει το σημαντικό της έργο εδώ μέχρι σήμερα. Το 1878 αποφασίστηκε από τον δήμαρχο Αυγερινό η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Πύργου Κατακόλου προς χάριν του εμπορίου, εμ την εγγύηση του δήμου Λετρίνων! Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής ξεκίνησε 3-10-1881 με τη συμμετοχή της Γενικής κατασκευαστικής τράπεζας και ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 1882, καταλαβαίνετε ότι μέσα σε ένα χρόνο, κατασκευάστηκε ένα τόσο σημαντικό έργο, σε αντιδιαστολή με το τι γίνεται σήμερα με τα έργα και τότε ήταν η Ελλάδα της προόδου και σήμερα η Ελλάδα της καθυστέρησης!»
Το 1909 αναχωρούσε υπερωκεάνιο από το Κατάκολο για… Αμερική!
Στην συνέχεια ο κ. Νικολούτσος αναφέρθηκε στην λειτουργία των πρώτων μεγάλων επιχειρήσεων στην Ηλεία όπως το 1902 έγινε εταιρία που κατασκεύαζε τουρσιά στο Τραγανό για εσωτερική παραγωγή, ενώ το 1930 άρχισε η εξαγωγή προϊόντων, διότι πέρα από την σταφίδα που ήταν πρώτη, υπήρχαν τα τουρσιά και άλλα ακόμα προϊόντων, όπως οι ελιές καλαμών, μια τεράστια εμπορική δραστηριότητα μέσα από τα δίκτυα, με μεγάλο εξαγωγικό προφίλ. Το 1902 δημιουργήθηκε στον Πύργο η εφημερίδα Πατρίς, ίσως η παλαιότερη λειτουργούσα επιχείρηση στον Πύργο από τους αδελφούς Βαρουξή, το 1909 αναχωρούσε κατευθείαν για την Αμερική το υπερωκεάνιο «Αργεντίνα» για Νέα Υόρκη όπως και το ατμόπλοιο Θεμιστοκλής με τακτικές αναχωρήσεις και είχαμε και άνθηση του τουρισμού στην Ηλεία.
Στόχος μας να δείξουμε μέσα από όλα αυτά, πόσο δραστήρια ήταν η Ηλεία μια μεγάλη περίοδο της ιστορίας.
Στην συνέχεια παίρνοντας τον λόγο ο συγγραφέας του βιβλίου Καθηγητής Σπυρόπουλος ανέφερε ότι από την διαχρονική μελέτη των ιστορικών, πολιτικών και πολιτισμικών στοιχείων της Ηλείας, συνάγονται ενδιαφέροντα στοιχεία που έχουν να κάνουν με την παραγωγή, όπως και την επιχειρηματική δραστηριότητας μιας εποχής, από το 1821 έως το 1935, ενώ η σημερινή Ηλεία αποτελεί συνέχεια των ιστορικών της μορφών. Μέχρι τώρα έχει μελετηθεί μικροϊστορικά μόνο και συνοπτικά και αξίζει να μελετηθεί η ιστορία της Ηλείας και επιστημονικά στο μέλλον, από μια επιστημονική ομάδα που θα κάνει μακροϊστορική μελέτη του Ηλειακού τοπίου και θα αγγίξει ακόμα και την νεώτερη πολιτιστική της ταυτότητα. Επισήμανε ακόμα ότι το εν λόγω σύγγραμμα του το εμπιστεύτηκε το Επιμελητήριο Ηλείας και ο ίδιος το βλέπει σαν μια κατάθεση στον τόπο και περιλαμβάνει εκτός από τα τοπικά στοιχεία και καταγραφές ιστορικών συμβάντων της χώρας από την Ελληνική Επανάσταση ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Επισήμανε ότι η τότε Ηλεία είχε να παρουσιάσει πολλά, έργα, σιδηρόδρομο, επιχειρήσεις, παραγωγική δραστηριότητα, πολιτισμό κλπ ένας τόπος με ενισχυμένο κοινωνικό και οικονομικό ρόλο, ενώ το 1950 ήταν μια από τις καλύτερες περιόδους ανάπτυξης ενός τόπου που σήμερα βιώνει έναν εσωτερικό μαρασμό.
