Το άζωτο από τα λιπάσματα που χρησιμοποιούνται μαζικά στην αγροτική παραγωγή παραμένουν στο έδαφος και στο νερό επί τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, προειδοποιεί νέα μελέτη.
Η χρήση λιπασμάτων με άζωτο, φώσφορο και κάλιο συμβάλλει στην ανάπτυξη των φυτών. Όμως, ο εμπλουτισμός του εδάφους με λιπάσματα που περιέχουν αυτά τα τρία στοιχεία αυξάνει μεν τη σοδειά, δημιουργεί όμως τον κίνδυνο διαρροής σε ποτάμια και λίμνες όταν το βρόχινο νερό ποτίζει το χώμα.
Το πρόβλημα είναι εντονότερο στην περίπτωση του αζώτου, το οποίο προκαλεί τη λεγόμενη αζωτορύπανση. Τα υψηλά επίπεδα αζώτου στο πόσιμο νερό μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας όπως μεθαιμοσφαιριναιμία, μια πάθηση ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα βρέφη.
Επιπλέον, το άζωτο που καταλήγει στο νερό λειτουργεί ως λίπασμα που ενθαρρύνει την ανάπτυξη φυτοπλαγκτού. Όταν το φυτοπλαγκτόν πεθαίνει, αποσυντίθεται από μικρόβια που καταναλώνουν το διαθέσιμο οξυγόνο με συνέπεια ολόκληρες θαλάσσιες περιοχές να νεκρώνουν, ένα φαινόμενο που ονομάζεται ευτροφισμός.
«Ένα μεγάλο μέρος του αζώτου που έχει χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα παραμένει αθέατο τις τελευταίες δεκαετίες» λέει η Ναντίτα Μπάσου, μέλος της ερευνητικής ομάδας που διενήργησε την έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Γουότερλου στον Καναδά.
Η ομάδα της Μπάσου ανέλυσε χιλιάδες δείγματα καλλιεργήσιμου εδάφους από τη λεκάνη του ποταμού Μισισίπι στις ΗΠΑ. Οι αναλύσεις αποκάλυψαν υψηλά επίπεδα αζώτου σε βάθος 25 έως 100 εκατοστών μέσα στο χώμα, κάτω από το στρώμα όπου φτάνει το αλέτρι.
Η μοντελοποίηση των μετρήσεων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το συσσωρευμένο άζωτο μπορεί να συνεχίσει να διαρρέει στα νερά ακόμα και επί τρεις δεκαετίες μετά την τελευταία χρήση λιπάσματος, αναφέρουν οι ερευνητές στην έγκριτη επιθεώρηση «Environmental Research Letters».
Οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς: στην Πολιτεία της Αϊόβα, η κυριότερη εταιρεία ύδρευσης έχει υποβάλλει αγωγή κατά τριών Πολιτειών που βρίσκονται πιο ψηλά στη ροή του Μισισίπι και κατηγορούνται για αποτυχία αντιμετώπισης της αζωτορύπανσης.
Στο νερό της υπηρεσίας τα επίπεδα νιτρικών ιόντων είναι διπλάσια από τα ελάχιστα επίπεδα ασφαλείας που έχει καθορίσει για το πόσιμο νερό η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ενώ σε ορισμένες περιοχές τα επίπεδα αζώτου είναι δεκαπλάσια.