Παρουσιάστηκε η μελέτη για τους μορφολογικούς κανόνες δόμησης σε οικισμούς της Ηλείας κάτω των 2000 κατοίκων
Επιμέλεια – ρεπορτάζ: Γιάννης Σπυρούνης
Προσπάθεια να διατηρηθούν στο μέλλον τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των χωριών της Ηλείας γίνεται μέσα από τη μελέτη για τους μορφολογικούς κανόνες δόμησης και αρχιτεκτονικής στις περιοχές εντός και εκτός οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκων του νομού. Χθες άνοιξε η διαβούλευση και η παρουσίαση των βασικών στοιχείων της μελέτης πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας στον Πύργο. Παρουσία του αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος Νίκου Υφαντή και των περιφερειακών συμβούλων Παναγιώτη Πλατανιά και Δημήτρη Κωσταριά, εκπροσώπων των δήμων, του προέδρου του ΤΕΕ Ηλείας Βασίλη Κανελλόπουλου, εκπροσώπων φορέων και πολιτών, οι μελετητές παρουσίασαν τα στοιχεία που αφορούν τους οικισμούς του νομού. Κατά γενική ομολογία τα χαρακτηριστικά των χωριών της Ηλείας είναι αλλοιωμένα. Άλλωστε ο νομός διαθέτει μόλις έναν χαρακτηρισμένο παραδοσιακό οικισμό κάτω των 2000 κατοίκων, τους Ταξιάρχες στη Ζαχάρω, ενώ ελάχιστοι είναι επίσης οι οικισμοί που διατηρούν ακόμα ένα παραδοσιακό χρώμα χωρίς αλλοιώσεις.
Να μπουν κανόνες στη νέα δόμηση
Όπως δήλωσε ο αντιπερφερειάρχης Περιβάλλοντος Νίκος Υφαντής, «το υπουργείο έχει προκηρύξει μελέτες για να προσδιοριστούν τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων, ώστε να είναι «αναγνωρίσιμοι» και να μπορούν να επιβιώσουν. Είναι 28 οι μελέτες μια ανά Περιφερειακή Ενότητα και αυτό μας παρουσίασαν οι μελετητές. Είναι μια διαδικασία διαβούλευσης με τους φορείς και τους πολίτες. Στόχος είναι να μην χαθούν τα παραδοσιακά στοιχεία και να διατηρηθούν, ώστε οι οικισμοί να έχουν τη δική τους ταυτότητα, μνήμη και ιστορία. Η εκδήλωση αφορά την παρουσίαση της πρώτης φάσης της μελέτης για την Ηλεία. Στο πλαίσιο της διαβούλευσης, θα κατατεθούν προτάσεις. Άλλωστε αυτή είναι και η έννοια της διαδικασίας. Οι προτάσεις που θα κατατεθούν θα εξεταστούν και αν εγκριθούν από το υπουργείο θα προχωρήσουν».
Εκ μέρους της ομάδας των αρχιτεκτόνων που πραγματοποίησαν την μελέτη και την παρουσίαση ο αρχιτέκτονας Στέφανος Πάντος, εξήγησε την αξία της μελέτης. «Είναι μια μελέτη που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια και έχει να κάνει καταρχήν με την καταγραφή όλων των περιοχών και οικισμών κάτω από 2000 κατοίκους. Ουσιαστικά όλες τις περιοχές του νομού. Έχουν γίνει καταγραφές σε όλους τους οικισμούς και της περιοχές, έχουν καταγραφεί σε χάρτες και θα υπάρχει από εδώ και πέρα μια βάση δεδομένων στο υπουργείο σε σχέση με όλη αυτή τη διαδικασία. Πάνω στους χάρτες έχουν περάσει τα όρια των οικισμών, οι νόμοι, τα όρια αιγιαλού, δασικά ζητήματα κ.α.» ανέφερε μεταξύ άλλων. Σε ότι αφορά όμως την Ηλεία αποτελεί γενική παραδοχή πως τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των οικισμών είναι αλλοιωμένα. «Σκοπός μας είναι βγουν κάποια πλαίσια δόμησης, όχι να αλλάξουν οι συντελεστές, αλλά να καθορίζεται με κάποιο τρόπο, αυτό που θα παράγεται ως μελέτη σε όποιο κτίριο να έχει κάποιους κανόνες και αρχές, να συνάδει με την ιστορία του χωριού. Δεν είναι αντιγραφή μορφολογικών στοιχείων αλλά να ακολουθήσει την μορφή που είχαν κάποτε οι οικισμοί και να μπορέσει να παίξει με τον ανοιχτό, κλειστό χώρο, ιδιωτικό – δημόσιο χώρο. Οι όψεις των κτιρίων ακόμα και των ιδιωτικών είναι δημόσιο αγαθό. Είναι κάτι που το βλέπουν όλοι. Άρα πρέπει να υπάρχουν κάποιοι κανόνες που διέπουν αυτές τις όψεις. Η νέα δόμηση θα πρέπει να ακολουθεί κάποιους κανόνες, ως προς τον όγκο, το κέλυφος, τη σχέση με το περιβάλλον, κάποιες γραμμές. Είναι χωριά που έχουν χαρακτηριστικά και παραβιάζονται τα στοιχεία τους, όπου δεν μπορούμε να κάνουμε πολυκατοικίες στυλ Κυψέλης με μπαλκόνια γύρω – γύρω. Έχει να κάνει περισσότερο με τη μορφολογία του οικιστικού ιστού» εξήγησε ο κ. Πάντος.
Οι στόχοι της μελέτης
Αντικείμενο της μελέτης είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου δομημένου και μη
περιβάλλοντος για τους οικισμούς με πληθυσμό μέχρι 2000 κατοίκους στο νομό Ηλείας που θα αναδεικνύει τα αξιόλογα χαρακτηριστικά της ελληνικής και τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και στόχο έχει να δημιουργήσει ένα προϊόν (δομημένου χώρου και τοπίου) του οποίου η αξία χρήσης αποσκοπεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του σύγχρονου χρήστη αφενός και τις ανάγκες μείωσης των εκπομπών ενέργειας αφετέρου σε ένα φυσικό περιβάλλον όπου βασικές οικολογικές, πολιτισμικές αξίες μπορούν να διατηρηθούν.
Οι προτάσεις θα βασιστούν στη μελέτη των κατευθύνσεων των υπερκείμενων επιπέδων σχεδιασμού, των χαρακτηριστικών, του τοπικού δομημένου περιβάλλοντος κατά περίπτωση, του τοπίου, του αντίστοιχου νομικού πλαισίου, της σχετικής βιβλιογραφίας, των σύγχρονων αντιλήψεων για την τυπολόγηση του δομημένου περιβάλλοντος και τοπίου, των κοινωνικών οικονομικών και αναπτυξιακών τάσεων σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο. Σε κάθε χωρική ενότητα θα μελετηθούν ξεχωριστά ως διακριτά αντικείμενα με ειδικούς στόχους τα παρακάτω:
Α) Οικισμοί που είναι χαρακτηρισμένοι ως παραδοσιακοί με διατάγματα γενικού χαρακτήρα και/ή αξιόλογοι οικισμοί που θα πρέπει να χαρακτηρισθούν ως παραδοσιακοί με ειδικά διατάγματα προστασίας. Ο εντοπισμός αξιόλογων οικισμών που θα πρέπει να κηρυχθούν ως παραδοσιακοί και η πρόταση θεσμικού πλαισίου δόμησης, μορφολογικών και ογκοπλαστικών ή άλλου είδους περιορισμών ανάλογης προσέγγισης.
Β) Οικισμοί κάτω των 2000 κατοίκων, που δεν είναι χαρακτηρισμένοι ως παραδοσιακοί ή αξιόλογοι και δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις χαρακτηρισμού τους.
Γ) Χώρος υπαίθρου σε ζώνες που προσδιορίζονται γύρω από τους οικισμούς των κατηγοριών Α & Β.
