Ένα βακτήριο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα τρέφεται με πλαστικό και ως εκ τούτου θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη νέων μεθόδων ανακύκλωσης.
Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές από την Ιαπωνία, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ο μικροοργανισμός επιδεικνύει αξιοσημείωτη ικανότητα στη διάσπαση ενός πλαστικού ευρείας χρήσης, του τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου, γνωστότερου ως PET.
Η πεπτική διαδικασία είναι αργή και τα βραχυπρόθεσμα οφέλη της ανακάλυψης αβέβαια, αλλά η μελέτη του βακτηρίου που ονομάστηκε Ideonella sakaiensis μπορεί να οδηγήσει σε νέους ασφαλείς τρόπους διαχείρισης του πλαστικού PET με το οποίο κατασκευάζεται μια πραγματική μάστιγα για το περιβάλλον, τα πλαστικά μπουκαλάκια του νερού.
Μόνο το 2013 παρήχθησαν περίπου 56 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού PET, αλλά μόνο οι μισοί ανακυκλώθηκαν. Οι ιδιότητες που καθιστούν το PET ελκυστική επιλογή για την εμφιάλωση νερού και αναψυκτικών, δηλαδή η ανθεκτικότητα στο νερό και η μεγάλη διάρκεια ζωής, αποτελούν και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το περιβάλλον.
Βιοδιασπάται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς και έτσι συσσωρεύεται στις χωματερές και τους ωκεανούς. Εκτιμάται η διάσπαση ενός πλαστικού μπουκαλιού διαρκεί 450 χρόνια. Ορισμένα είδη πλαστικού βιοδιασπώνται ταχύτερα στους ωκεανούς, αλλά αυτό συνεπάγεται τεράστιες βλάβες στα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Το νεοανακαλυφθέν βακτήριο ίσως συμβάλλει στην επίλυση των παραπάνω προβλημάτων.Ο μικροοργανισμός ανακαλύφθηκε μετά τη μελέτη 250 δειγμάτων πλαστικών PET που λήφθηκαν από μονάδες ανακύκλωσης. Οι ερευνητές έψαξαν για ίχνη υποβάθμισης του υλικού ώσπου ανακάλυψαν το I. sakaiensis.
Το βακτήριο χρησιμοποιεί ένα ζεύγος ενζύμων (βιολογικοί καταλύτες που χρησιμοποιούν τα ζώα για να διασπάσουν τις τροφές) για να μετατρέψει το PET σε πηγή τροφής, παρότι αυτό συμβαίνει με πολύ αργούς ρυθμούς.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι το βακτήριο χρειάστηκε έξι εβδομάδες για να διασπάσει εντελώς ένα μικρό υμένιο (film) πλαστικού PET χαμηλής ποιότητας. Η διάσπαση του υλικού ανώτερης ποιότητας που χρησιμοποιείται στις συσκευασίες θα διαρκούσε ακόμα περισσότερο.
Πιθανότατα οι ερευνητές θα μπορούσαν να επιταχύνουν τη διαδικασία. Πρώτο βήμα για αυτό θα ήταν η διερεύνηση της πιθανότητας τα ένζυμα που διασπούν το PET να προσαρμόστηκαν για να το μετατρέψουν σε πηγή τροφής, καθώς πρόκειται για ένα συνθετικό υλικό που βρίσκεται στον πλανήτη εδώ και 70 μόλις χρόνια.
Ο Ούβε Μπορνσουερ, καθηγητής βιοτεχνολογίας στο γερμανικό Πανεπιστήμιο Γκράιφσβαλντ, υποστηρίζει ότι η εξέλιξη και προσαρμογή οργανισμών σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα δεν είναι κάτι σπάνιο και ότι η ανακάλυψη νέων στοιχείων σχετικά με αυτά τα ένζυμα θα μπορούσε να συμβάλλει στην εξεύρεση αποδοτικότερων τρόπων διάσπασης του PET.
Θεωρητικά αυτά τα ένζυμα θα μπορούσαν να τοποθετηθούν σε χωματερές ώστε να επιταχυνθεί η διάσπαση των υλικών, αλλά για αυτό απαιτούνται περαιτέρω έρευνες.
Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science.