Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ 1835 - 1843
Πως εξελίσσονται όμως τα πράγματα με τη λήξη της αντιβασιλείας; Τα ηνία της Ελλάδος αναλαμβάνει ό ίδιος ο Όθωνας, παύοντας τους λαομίσητους αντιβα-σιλείς. Παράλληλα όμως με το στέμμα αναλαμβάνει και πρωθυπουργός της χώρας για τρία χρόνια. Θα ακολουθήσει μια μικρή διακοπή της πρωθυπουργίας του οπότε και αναλαμβάνει πρωθυπουργός για δυο μόλις μήνες ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Ενώ στη συνέχεια ο Όθωνας θα υπάρξει βασιλιάς και πρωθυπουργός της χώρας για ακόμη δυο χρόνια. Κύριο χαρακτηριστικό στην οθωνική βασιλεία ήταν ότι δεν υφίστατο σύνταγμα και ότι ο Όθωνας κυβερνούσε ελέω θεού, ως απόλυτος μονάρχης, χωρίς τους περιορισμούς κανόνων συνταγματικού δικαίου.
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ
1843-1862
Μιλήσαμε προηγουμένως για την απέχθεια των ελλήνων έναντι της αντιβασιλείας, ευρύτερα της παρουσίας της βαυαροκρατίας, αλλά και του ίδιου του Όθωνα αργότερα. Η αντίδραση αυτή μορφοποιήθηκε πολιτικά με την αξίωση από το λαό για την δημιουργία συντάγματος. Και πήρε χαρακτήρα κινήματος που έκσπασε τη νύχτα της 3-ης Σεπτεμβρίου του 1843, με αρχηγούς τον Ιωάννη Μακρυγιάννη και τον Ιωάννη Κωλέττη. Υπο την πίεση του κινήματος ο βασιλιάς αποδέχτηκε την θέσπιση συνταγματικού χάρτη. Συνεκλήθη κατόπιν εκλογών η πρώτη Εθνική Συνέλευση και λίγο καιρό αργότερα τον Φεβρουάριο του 1844 το Σύνταγμα είχε ετοιμαστεί. Ο Όθωνας ζήτησε να κάνει κάποιες αλλαγές και τον Μάρτιο του 1844 το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδος, ήταν γεγονός. Ταυτόχρονα οριοθέτησε και την περίοδο της συνταγματικής μοναρχίας στον τόπο. Όμως με την θέσπιση του συντάγματος είχαμε και μια σοβαρή προοδευτική αλλαγή για την χώρα. Ίσχυσε νέος εκλογικός νόμος, ο οποίος προέβλεπε καθολική ψηφοφορία όλων των πολιτών ανεξαρτήτως εισοδήματος και κοινωνικών τίτλων, με εξαίρεση βεβαίως τις γυναίκες, που θα αποκτούσαν δικαίωμα ψήφου, έναν αιώνα αργότερα. Το νεότευκτο λοιπόν ελληνικό κρατίδιο, 14 ουσιαστικά χρόνια από την ανεξαρτησία του (ουσιαστικά από το 1830) αποκτούσε ίσως τον δημοκρατικότερο εκλογικό νόμο της Ευρώπης εκείνη την εποχή. Εκκινούσε επομένως η περίοδος της συνταγματικής μοναρχίας, μέσα στην οποία ο Όθωνας, έχοντας συγκεντρώσει τις βασικότερες εξουσίες κυβερνούσε μέσα στα όρια του της συνταγματικής νομιμότητας, την οποία άλλοτε υπάκουε και άλλοτε παραβίαζε. Αφότου εκδιώχτηκε από το στέμμα ο Όθωνας το 1862 και από την εποχή της αντιβασιλείας περιλαμβανομένης, είχαμε συνολικά είκοσι δύο κυβερνήσεις και είκοσι δυο αντιστοίχως πρωθυπουργούς. Δυο φορές μάλιστα το αξίωμα του πρωθυπουργού είχε ασκήσει ο ίδιος ο Όθωνας. Δειλά δειλά έτσι έκανε την εμφάνισή του το ανεπιθύμητο φαινόμενο της πολιτικής αστάθειας, που τόσο θα ταλανίσει τον τόπο, όπως θα δούμε αργότερα. Ας σκεφτούμε εδώ πόσο καλύτερα θα ήταν τα πολιτικά πράγματα των ελλήνων, αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Καποδίστριας. Και αν δεν είχε εμπεδωθεί στον ελληνικό λαό ο τρόμος ότι η διακυβέρνησή του ήταν κάτι ξενόφερτο αποξενωμένο από την πολιτισμική του ταυτότητα και το ιστορικό του παρελθόν. Παραθέτουμε πιο κάτω ενδεικτικά μερικές από τις κυβερνήσεις της περιόδου της συνταγματικής μοναρχίας. Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κανάρη την περίοδο μάλιστα που εφαρμόστηκε το σύνταγμα, ίσχυσε δυο μήνες, του Ανδρέα Μεταξά επι έξι μήνες και του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου επι δυο μήνες. Για πρώτη φορά κυβερνητικό σχήμα μακράς πνοής ήταν αυτό του Ιωάννη Κωλέτη, που διήρκησε επί τρία χρόνια. Εξάλλου ο Ιωάννης Κωλέτης, λίγο προτού πεθάνει το 1847, εξέφρασε τον εδαφικό αλυτρωτισμό της Ελλάδος. Και τη μεγάλη ιδέα πως η Ελλάδα έπρεπε να σπάσει τα μικρά της σύνορα και να επεκταθεί και στα υπόλοιπα εδάφη, όπου ζούσαν έλληνες. Ήτοι Ήπειρο, Επτάνησα, Θεσσαλία, Μακεδονία, Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου. Ένα από τα ευτράπελα της εποχής αξίζει να σημειώσουμε εδώ, τον Ιωάννη Κωλέτη στην πρωθυπουργία διαδέχθη για έξι μήνες ο αναλφάβητος ήρωας του ΄21 Κίτσος Τζαβέλας. Έλεγαν έτσι στον Όθωνα «Μεγαλειότατε ο πρωθυπουργός σας δεν ξέρει γράμματα και ο Όθωνας απαντούσε «Δεν είναι απαραίτητο να ξέρει γράμματα, εκείνο που χρειάζεται είναι να γνωρίζει να εφαρμόζει την θέληση του βασιλέα» !!! Στη φωτογραφία ο συνταγματάρχης Δημήτρης Καλλέργης επιδίδει στην φρουρά του βασιλιά Όθωνα το ψήφισμα του κινήματος της 3-ης Σεπτέμβρη του 1843 – την ηγεσία του οποίου αποτελούσαν ο στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης ως εκπρόσωπος του λαϊκου στοιχείου, ο Ανδρέας Μεταξάς ως εκπρόσωπος της τάξης των πολιτικών και ο Καλλέργης ως εκπρόσωπος των στρατιωτικών – βάσει του οποίου αξίωνε απο τον Όθωνα, σύνταγμα και δικαιώματα. Το κίνημα της 3-ης Σεπτέμβρη αποτέλεσε ένα μείζον πολιτικό ορόσημο στην μακρά πορεία για την πολιτική μας θεσμοποίηση, διότι για πρώτη φορά το απελεύθερο κράτος, θα διοικείτο, με σύνταγμα και νόμους και όχι βάσει της ελέω θεού μοναρχίας. Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι υποψήφιος Βουλευτής της «Ένωσης Κεντρώων» στην Α΄Αθηνών.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr