Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Αντίστοιχη διοικητική οργάνωση με κάποιες μικροδιαφορές επιχείρησε να εφαρμόσει και η αντιβασιλεία, χωρίς βεβαίως σύνταγμα, όπως εξάλλου ουσιαστικά δεν είχε και ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας. Είχαμε λοιπόν τριμελής αντιβασιλεία, επταμελή κυβέρνηση, δέκα τμήματα (νομούς), αλλά και μια ακόμα βαθμίδα σαράντα επτά επαρχίες και τετρακόσιους πενήντα μεγάλους δήμους. Σε ότι αφορά την οργάνωση της εκπαίδευσης οι βαυαροί επιχείρησαν μια διαφορετική πολιτική, που μάλλον από αντιδραστικά προς τον Καποδίστρια αισθήματα εμφορείτο, παρά από όραμα για την αναγέννηση της ελληνικής παιδείας. Έτσι αντί της γεωργικής σχολής και της εκκλησιαστικής, αλλά και της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που είχε ιδρύσει και θεσπίσει ο κυβερνήτης για να βοηθήσει την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής, να οργανώσει την εκκλησία και να χτυπήσει τον αναλφαβητισμό στις πλατιές μάζες του ελληνικού λαού, ίδρυσαν μεγαλεπήβολα το 1835 πανεπιστήμιο Αθηνών. Κάτι που βεβαίως δεν το υπαγόρευε η κοινωνική πραγματικότητα της εποχής. Σε ότι αφορά την οικονομία, η αντιβασιλεία συνέχισε απαράλλαχτη την οικονομική πολιτική του Καποδίστρια. Τα ίδια ίσχυσαν και στην δικαιοσύνη με κάποιες διαφοροποιήσεις. Ιδρύθηκαν έτσι δέκα πρωτοδικεία, δυο εφετεία, δυο εμποροδικεία ενώ εισήχθη η εξάβιβλος του Αρμενόπουλου, ως βασικό νομικό κείμενο, για την επίλυση των διαφορών. Η εξάβιβλος ήταν ένα νομοθετικό κείμενο που ήρε την καταγωγή του στο Βυζάντιο. Εδώ όμως θα πρέπει να εξάρουμε την σπουδαία συμβολή στο πεδίο της νομικής του αντιβασιλέα και καθηγητή της Νομικής Φόν Μάουερ. Με την εμπνευσμένη καθοδήγησή του κατέστη δυνατή η δαιδαλώδης κωδικοποίηση των εθίμων που ίσχυαν τότε στις διάφορες περιοχές της Ελλάδος.
Όμως πέρα από τις όποιες λίγες καλές στιγμές είχε η αντιβασιλεία στον τόπο, εμφανές είναι ότι την ιστορική παράδοση των ελλήνων την χρησιμοποίησε ως εργαλείο για να εδραιώσει την πολλαπλώς αμφισβητούμενη εξουσία της και όχι από αγάπη και συνείδηση του πολιτισμού των ελλήνων. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο υποδαύλισε διασπαστικές τάσεις στο εσωτερικό της ελληνικής εκκλησίας και υποβοήθησε το 1833 την διάσπαση και ανακήρυξη της ελληνικής εκκλησίας ως αυτοκέφαλης έναντι του οικουμενικού πατριαρχείου. Με τον έναν η με τον άλλον τρόπο λοιπόν η αντιβασιλεία έγινε μισητή από τον ελληνικό λαό. Και ειδικότερα η περίοδος διακυβέρνησής της αποκλήθηκε δεικτικά «βαυαροκρατία». Ποια χαρακτηριστικά όμως έδωσε ο ελληνικός λαός σ΄ αυτόν τον όρο; Κατ΄ αρχήν η βαυαροκρατία σηματοδότησε την διαβίωση μαζί με τους έλληνες ξένων ανθρώπων, με διαφορετική κουλτούρα, γλώσσα, ήθη και πολιτισμό από αυτά των ελλήνων. Ακόμα ότι τα κεντρικά διοικητικά αξιώματα, του πρωθυπουργού των υπουργών και των δημοσίων λειτουργών και των στρατιωτικών είχαν αναλάβει ξένοι. Ενδεικτικό είναι εδώ το γεγονός ο στρατός μας τότε αριθμούσε πέντε χιλιάδες άνδρες εκ των οποίων πολύ λίγοι ήταν έλληνες. Επίσης η βαυαροκρατία σηματοδοτούσε την περιθωριοποίηση των αναλφάβητων ελλήνων, την άσκηση εξουσίας χωρίς σύνταγμα, επιπρόσθετα την διαφοροποίηση της ελλαδικής εκκλησίας από το οικουμενικό πατριαρχείο, που πρακτικά σήμαινε μια ιδεολογική στροφή έναντι του παρελθόντος της και την ένταξή της στον ανατολικό κόσμο. Τέλος η βαυαροκρατία σηματοδοτούσε την ιδεολογική εμμονή της ένταξης στην εκπαίδευση ενός τμήματος γνώσης από τον αρχαίο κόσμο, όχι με την έννοια της οργανικής ενσωμάτωσης στην σύγχρονη πολιτιστική ταυτότητα των ελλήνων, αλλά με την έννοια μιας ελιτίστικης γνώσης που θεωρούνταν «κλασικές σπουδές». Κάτι τέτοιο είχε ως παρενέργεια με τον τρόπο που γίνονταν, την πλήρη αποκοπή των νεοελλήνων από τον πολιτισμό και την πνευματική ακμή του Βυζαντίου, που για την Δύση ήταν εχθρική. Άλλωστε κατάλοιπο αυτής της στρεβλής εκπαιδευτικής θεώρησης, είναι και η μέχρι σήμερα αντιμετώπιση του πολιτισμού του Βυζαντίου, που διδάσκεται όχι με διεισδυτική ματιά απέναντι στα επιτεύγματα του βυζαντινού πολιτισμού που εδραίωσε αιώνες πνευματικής κυριαρχίας των ελλήνων στον τότε κόσμο, αλλά με την έννοια της απλής βιοβλιογραφικής παράθεσης αυτοκρατόρων του Βυζαντίου. Στη φωτογραφία χαρακτηριστική εικόνα, που αποτυπώνει εναργώς τη βαυβαροκρατία. Με μια στείρα εμμονή της εκπαιδευτικής της πολιτικής στις κλασικές σπουδές, απέκοψε συνειδητά τους νεοέλληνες απο την πνευματική ακμή και την πολιτισμική πρωτοπορία επι αιώνες του Βυζαντίου. Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι υποψήφιος Βουλευτής της «Ένωσης Κεντρώων» στην Α΄Αθηνών.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr