Του Κωνσταντίνου Β. Αντωνόπουλου
Αρχαία Ολυμπία,
08.02.2016
Βρισκόμαστε στις παραμονές της έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων Νέων «Λιλεχάμερ 2016» που θα φιλοξενηθούν στη Νορβηγία το δεκαήμερο 12 με 21 Φεβρουαρίου 2016. Περίπου δυο μήνες νωρίτερα, την 1η Δεκεμβρίου 2015, πραγματοποιήθηκε μια ακόμα Τελετή Αφής που διοργάνωσε η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή κατά την οποία η Φλόγα, αφού άναψε από τις ακτίνες του ηλίου, πέρασε από τα χέρια της Πρωθιέρειας Κατερίνας Λέχου στον πρώτο Λαμπαδηδρόμο, τον αθλητή χιονοδρομίας Γιώργο Καρακάση. Αν και ελήφθη σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο, η Φλόγα, που ήδη ταξιδεύει σε κάθε γωνιά της Νορβηγίας και θα καίει κατά τη διάρκεια των Αγώνων εντός των αθλητικών εγκαταστάσεων δίπλα στη σημαία με τους πέντε Ολυμπιακούς Κύκλους, δεν έχει προέλευση την Αρχαία Ολυμπία, όπως εύλογα προβλέπει το Καταστατικό της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (άρθρο 13) και ρητά αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (http://www.hoc.gr/el/node/47) αλλά το Καλλιμάρμαρο Στάδιο της Αθήνας.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που καταστρατηγήθηκε η ιερή παράδοση και συνακόλουθα το επίσημο καταστατικό της ΔΟΕ κατά το οποίο η Ολυμπία, ως η μήτρα που γέννησε τους αγώνες και τα ιδεώδη του Ολυμπισμού, με το κύρος την ιερότητα και την αρχαιοπρέπειά της, ήταν η αποκλειστική χορηγός της Ολυμπιακής Φλόγας. Επανειλημμένως τα τελευταία χρόνια η Παναθηναϊκή Φλόγα, η οποία ανάβει στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο της Αθήνας, έχει υποκαταστήσει την Ολυμπιακή Φλόγα σε μεγάλες, ενίοτε παγκοσμίου βεληνεκούς ολυμπιακές διοργανώσεις όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες Νέων και τα Ολυμπιακά Ευρωπαϊκά Φεστιβάλ Νεότητας. Παρά τις διαβεβαιώσεις των ιθυνόντων ότι η Φλόγα του Καλλιμάρμαρου δεν θα ονομάζεται "Ολυμπιακή", εν τέλει, κάθε φορά καταλήγει να συγχέεται και ταυτίζεται με την Ολυμπιακή Φλόγα.
(βλ. επίσημη ιστοσελίδα "Λιλεχάμερ 2016" http://www.lillehammer2016.com/en/Information/Opening-Ceremony - http://torch.lillehammer2016.com/The-Youth-Olympic-Torch-Tour-2016).
Οι επίσημοι εκπρόσωποι του Ολυμπιακού Κινήματος και της Πολιτείας στις ομιλίες τους αναφέρονται στην φλόγα του Καλλιμάρμαρου ωσάν να επρόκειτο για την Ολυμπιακή Φλόγα και της αποδίδουν την ίδια αξία και συμβολισμούς. Συμβολισμοί οι οποίοι μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν άρρηκτα συνδεδεμένοι με την Ολυμπιακή Φλόγα και μαζί με τα υπόλοιπα ολυμπιακά σύμβολα, δημιουργούν εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων το απαραίτητο ψυχοπνευματικό κλίμα και την ατμόσφαιρα που συγκινεί τον κάθε άνθρωπο, όσο κοντά ή μακριά βρίσκεται στον κόσμο της άθλησης.
Στους περισσότερους Ηλείους το ανωτέρω ζήτημα είναι γνωστό και πολλοί ήταν αυτοί που είχαν στις 30 Απριλίου 2014 συμμετάσχει στην μεγάλη κινητοποίηση διαμαρτυρίας που είχε οργανώσει ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας, την ίδια ημέρα και ώρα κατά την οποία γινόταν στο Καλλιμάρμαρο η Αφή της Φλόγας για τους 2ους Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων στην Ναντζίν της Κίνας ενάντια στην φαλκίδευση και υπονόμευση του "ιερού" συμβόλου της Ολυμπίας.
Τότε, μεταξύ των πολλών μεγαλοστομιών και λεονταρισμών από τους αιρετούς - υποψήφιους στις επερχόμενες εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είχαν ανακοινωθεί συγκεκριμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες, όπως η διοργάνωση με ευθύνη του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας ενός μεγάλου συνεδρίου στο οποίο θα κατατεθούν οι απόψεις επιστημόνων αλλά και των παραγόντων και πολιτών της Ηλείας για την επίλυση του ζητήματος. Δυστυχώς, αν και έκτοτε έχουν ανάψει δυο Παναθηναϊκές στο Καλλιμάρμαρο και μια Ευρωπαϊκή Φλόγα στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, δεν υπήρξε καμία κίνηση από κάποιο φορέα (Περιφέρεια Δυτ. Ελλάδος - Περ. Ενότητα Ηλείας - Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας) για την υπεράσπιση της Ολυμπιακής Φλόγας.
Απεναντίας, το Δημοτικό Συμβούλιο της Ολυμπίας και η Αρχή του Δήμου σταμάτησε να εκδίδει έστω και τα ψηφίσματα διαμαρτυρίας ενάντια στην συνέχιση της υποβάθμισης της Ολυμπιακής Φλόγας. Άγνωστο για ποιον λόγο, φαίνεται πως έπαψε να ενοχλείται και να ασχολείται με το ζήτημα της Παναθηναϊκής Φλόγας, ενώ αυτόν τον καιρό, σε συνεργασία με την Περ. Ενότητα Ηλείας, ωσάν να μη συμβαίνει τίποτα ετοιμάζεται για την 21η Απριλίου, ημέρα της Τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Ρίο της Βραζιλίας.
Αν υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν τους Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων, Χειμερινούς & Θερινούς και τα Ευρωπαϊκά Ολυμπιακά Φεστιβάλ Νεότητας, όπου η Παναθηναϊκή έχει εκτοπίσει την Ολυμπιακή Φλόγα ως διοργανώσεις ήσσονος σημασίας και με τον τρόπο αυτό δικαιολογούν την αδράνεια επί του ζητήματος, δεν έχουν παρά να επισκεφθούν τις σχετικές επίσημες ιστοσελίδες των διοργανώσεων. Τότε θα κατανοήσουν πόσο μεγάλη υπόθεση είναι οι αγώνες αυτοί για τη διοργανώτρια και τις άλλες χώρες του πλανήτη που στέλνουν τους αθλητές τους, συμπεριλαμβανομένης της γιορτής της λαμπαδηδρομίας που στήνεται σε όλη την επικράτεια και σε όλες τις μεγάλες πόλεις του κράτους που τους φιλοξενεί. Αυτό τουλάχιστον διαπιστώνεται στην πρόσφατη περίπτωση της Γεωργίας (Tbilisi 2015), στο Αζερμπαϊτζάν (Baku 2015) και τώρα στη Νορβηγία με την Ολυμπία απούσα.
Στο καίριο ζήτημα της απαξίωσης του ιερού συμβόλου του Ολυμπιακού Κινήματος το οποίο αποκλειστικά χορηγούσε στην ανθρωπότητα η Ολυμπία και γινόταν αποδέκτης σεβασμού και τιμής, έρχεται να απαντήσει η πρόταση έπειτα από εμπεριστατωμένη μελέτη των ιστορικών πηγών του Ινστιτούτου Ολυμπισμού Terra Olympia, η οποία εισηγείται την επαναφορά στο αρχαίο έθιμο της άσβεστης φλόγας: στον ιστορικά προσδιορισμένο χώρο της, στο Πρυτανείο της Ολυμπίας, η αυθεντική Ολυμπιακή Φλόγα να καίει αέναα, πλήρης συμβολισμών και αυθεντικότητας, σε ειδικά κατασκευασμένη εστία υπό την μέριμνα του Ελληνικού Κράτους, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Κοινοβουλίου, του ΟΗΕ, της UNESCO και της Δ.Ο.Ε.
Παράλληλα με το όμορφο τελετουργικό το οποίο έχει καθιερωθεί από το 1936 για τους Θερινούς και Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, με μια άλλη, προσεκτικά τεκμηριωμένη και καλλιτεχνικά άρτια αλλά λιγότερο επίσημη τελετή, η Ολυμπιακή Φλόγα να μεταλαμπαδεύεται για την υλοποίηση όλων των άλλων αθλητικών συναντήσεων και εκδηλώσεων που τελούνται ανά την υφήλιο υπό την αιγίδα του Ολυμπιακού Κινήματος.
Ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος είναι αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Ολυμπισμού “Terra Olympia” και Αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας
www.kantonopoulos.gr