Ο γιγαντοπίθηκος (Gigantopithecus blacki) ήταν ένα πρωτεύον ανθρωποειδές που εξαφανίστηκε από τη Γη πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια εξαιτίας της αδυναμίας του να προσαρμοστεί στις περιβαλλοντικές αλλαγές.
Το είδος που αποτέλεσε έμπνευση για τον κινηματογραφικό Κινγκ Κονγκ είχε ύψος δύο ως τρία μέτρα και βάρος από 200 έως 500 κιλά ήταν το μεγαλύτερο πιθηκοειδές που περπάτησε ποτέ στη Γη.
Ελάχιστα απολιθώματα έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα -τέσσερεις σιαγόνες και μερικές εκατοντάδες ή χιλιάδες μεμονωμένα δόντια- και έτσι οι γνώσεις μας για αυτό το πλάσμα είναι περιορισμένες.
Τα πρώτα δόντια του γιγαντοπίθηκου ανακάλυψαν ευρωπαίοι επιστήμονες σε ένα φαρμακείο στην Κίνα τη δεκαετία του 1930.
«Προφανώς δεν επαρκούν για να πούμε μετά βεβαιότητας αν το ζώο αυτό βάδιζε στα δύο πόδια ή στα τέσσερα, ούτε καν να φανταστούμε τις αναλογίες του», εξήγησε ο Χερβέ Μπόχερενς, του γερμανικού Κέντρου Ζένκενμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον, ένας από τους συντάκτες της μελέτης που δημοσιεύεται στον ιστότοπο της επιστημονικής επιθεώρησης Quaternary International.
«Ορισμένοι το παρουσιάζουν ως υπερμεγέθη ουρακοτάγκο, όπως θα μοιάζει ο βασιλιάς Λούης (σ.σ. ο βασιλιάς των πιθήκων που απαγάγουν τον Μόγλη στο «Βιβλίο της ζούγκλας«) σε μια ταινία που θα προβληθεί τον Μάρτιο. Όμως άλλοι τον βλέπουν σαν έναν μαύρο γορίλα», πρόσθεσε.
—Τον κοιτούν στα δόντια
Σε συνεργασία με μια ομάδα διεθνών ερευνητών, ο Μπόχερενς μελέτησε εκμαγεία δοντιών του γιγαντοπιθήκου, αποδεικνύοντας ότι το ζώο ζούσε αποκλειστικά σε δάση.
Τα πρώτα δόντια γιγαντοπιθήκου εντοπίστηκαν τη δεκαετία του 1930 σε ένα κινεζικό παραδοσιακό φαρμακείο που τα παρουσίαζε ως «δόντια δράκοντα» και τα πουλούσε για τις ιαματικές τους ιδιότητες.
«Τα αποτελέσματα αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτά τα πρωτεύοντα ζούσαν αποκλειστικά σε δάση και εκεί έβρισκαν την τροφή τους», είπε ο Μπόχερενς, διευκρινίζοντας ότι ήταν χορτοφάγα.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το μεγάλο μέγεθος μαζί με τη συνήθεια του ζώου να ενδημεί αποκλειστικά σε δάση, αποδείχτηκαν μοιραία για την επιβίωσή του. Συγγενικά είδη όπως οι ουρακοτάγκοι επιβιώνουν μέχρι και σήμερα μολονότι και αυτοί ζουν αποκλειστικά σε δάση. Όμως ο μεταβολισμός τους τούς καθιστά ικανούς να επιβιώνουν ακόμη και ελάχιστη τροφή, κάτι που δεν συνέβαινε με τους γιγαντοπιθήκους.
«Λόγω του μεγέθους του ο γιγαντοπίθηκος ασφαλώς χρειαζόταν μεγάλη ποσότητα τροφής», εξήγησε ο καθηγητής. Κατά την Πλειστόκαινο περίοδο όμως (περίπου 2,58 εκατομμύρια χρόνια-9.600 χρόνια πριν από την εποχή μας) πολλές από τις δασώδεις ζώνες μετατράπηκαν σε σαβάνες, με αποτέλεσμα ο γιγαντοπίθηκος να μην βρίσκει αρκετή τροφή για να επιβιώσει.
Η επιστημονική διαμάχη σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες του γιγαντοπίθηκου παραμένει εκκρεμής. Το 2011 κινέζοι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι γιγαντοπίθηκοι τρέφονταν με μπαμπού και μια μαζική εξαφάνιση των φυτών τους στέρησε την τροφή με τον ίδιο τρόπο που υποφέρουν σήμερα λόγω της αποψίλωσης των δασών οι αρκούδες πάντα.